Autisme: een fiep hebben

Een fiep is een intense, vaak allesoverheersende interesse of focus op een bepaald onderwerp, voorwerp, of thema. Het komt veel voor bij mensen met autisme, maar ik denk dat ook mensen zonder autisme het wel kunnen ervaren. Wat een fiep anders maakt dan een gewone interesse of hobby is de intensiteit en de invloed ervan op mijn dagelijks leven: mijn hoofd is ermee gevuld, ik zoek er eindeloos informatie over op, mijn gedachten blijven eromheen cirkelen en het raakt me diep, op een manier die anderen vaak moeilijk kunnen begrijpen.

Op dit moment is mijn fiep (natuurlijk!) Japan. Alles wil ik erover weten. De cultuur, de gebruiken, het eten, de taal, het reizen daarheen. Ik kijk video’s, lees artikelen, plan routes, zoek uit hoe het openbaar vervoer werkt, wat ik moet inpakken, hoe ik de jetlag kan beperken. Het houdt me bezig, zelfs als ik eigenlijk moe ben of rust nodig heb. En het is dubbel: want de fiep is leuk en fascinerend, maar het maakt me ook onrustig en gespannen.

Soms voelt een fiep alsof ik in een soort tunnel zit. Het onderwerp neemt steeds meer ruimte in in mijn hoofd en het lukt me moeilijk om aan andere dingen te denken. Ik raak er emotioneel van — ik kan er intens blij van worden, maar ook gespannen, verdrietig of gefrustreerd als dingen niet gaan zoals ik had gehoopt. En als anderen het onderwerp niet zo belangrijk vinden of het snel willen afkappen, kan dat extra pijnlijk zijn.

Wat lastig is, is dat de fiep me óók kan belemmeren. Als er praktische zorgen bijkomen (zoals kosten, planning, of dat iets misschien niet doorgaat), dan wordt het heel lastig om het los te laten. Dan ontstaat er een soort kortsluiting in mijn hoofd. En als ik dan het gevoel heb dat ik niet met de fiep bezig mag zijn, omdat anderen het overdreven vinden of omdat er belangrijkere dingen spelen, voel ik me schuldig of verdrietig. Ik merk ook dat ik al van tevoren tegen mensen zeg nu: rem me maar af als ik teveel over Japan praat, want als je me de ruimte geeft, dan gaat het alleen nog maar daarover. 

Maar tegelijkertijd is een fiep ook iets moois. Het laat zien hoe diep ik kan voelen. Hoe enthousiast, nieuwsgierig en leergierig ik kan zijn. Hoe mijn hoofd werkt. En als ik er ruimte voor krijg — van mezelf en van mijn omgeving — dan kan het ook rust geven, juist omdat ik dan even helemaal opga in iets wat me blij maakt.

Dus ja, een fiep hebben is intens. Het is veel. Maar het is ook een deel van wie ik ben.

Ik ben wel benieuwd: wie heeft ook wel eens zoiets ervaren? Of kun je jezelf er juist totaal niets bij voorstellen?